نگهداری پتوس؛ راهنمای رشد و مراقبت

مشخصات عمومی گیاه پتوس

پتوس گیاهی آپارتمانی، همیشه‌سبز، رونده و مقاوم است که به دلیل نگهداری آسان و تطبیق‌پذیری با شرایط محیطی مختلف، محبوبیت بالایی دارد؛ نگهداری گیاه پتوس در آب و خاک امکان‌‌پذیر است. این گیاه در دمای بین ۱۸ تا ۲۹ درجه سانتی‌گراد و نور غیرمستقیم به‌خوبی رشد می‌کند. از‌این‌رو اگر در خانه یا محل کارتان نور کافی ندارید و به فکر خرید گیاهی زیبا و درعین‌حال مقاوم در نور کم هستید، بدون شک یک گلدان پتوس بخرید. در جدول زیر مشخصات عمومی این گیاه را برایتان آورده‌ایم:

اگر قصد خرید پتوس برای خانه خود را دارید، باید توجه کنید که این گیاه برای حیوانات خانگی مانند گربه‌ها کمی سمی است. اگر گربه شما از این گیاه مصرف کند، دچار سوزش شدید لب، دهان و زبان می‌شود؛ بااین‌حال خطر مرگ، گربه شما را تهدید نمی‌کند. برای آشنایی با گیاهان بی‌خطر و خطرناک برای گربه‌ها، مقاله گیاهان سمی برای گربه را در مجله دلنا مطالعه کنید.

نور مناسب پتوس؛ غیرمستقیم و کم

پتوس گیاهی مقاوم است که در شرایط نوری مختلف رشد می‌کند؛ اما نور غیرمستقیم، بهترین شرایط نگهداری گل پتوس است. این گیاه حتی در محیط‌هایی با نور کم هم به‌خوبی دوام می‌آورد. علاوه‌بر این، پتوس در شب دی‌اکسیدکربن هوا را جذب و اکسیژن تولید می‌کند؛ ازاین‌رو یکی از بهترین گل‌ها برای محیط‌های کم‌نور مانند اتاق‌خواب محسوب می‌شود. اگر می‌خواهید با سایر گیاهان تصفیه‌کننده هوا برای خانه‌ خود آشنا شوید؛ مقاله گیاهان اکسیژن ساز در شب را در مجله دلنا مطالعه کنید. برای نگهداری پتوس در شرایط نوری مناسب به نکته‌های زیر توجه کنید:

• نور مستقیم خورشید برای پتوس مضر است و باعث سوختن برگ‌ها و ایجاد لکه‌های قهوه‌ای می‌شود؛ بهترین مکان برای قرار دادن این گیاه فاصله ۳۰ سانتی‌متری از پنجره جنوبی (پشت پرده) است.
• یکی از ویژگی‌های پتوس، توانایی رشد آن زیر نور مصنوعی است؛ این گیاه زیر نور لامپ‌های فلورسنت به‌خوبی زندگی می‌کند.
• برای رشد یکنواخت گیاه، هر چند وقت یک‌بار گلدان آن را بچرخانید تا همه بخش‌های گیاه به‌طورمساوی نور دریافت کنند.

به‌طور‌کلی این گیاه سایه‌دوست، گزینه‌ای عالی برای اداره‌ها، دفترها و خانه‌هایی با نور طبیعی کم است. اگر محیط شما نور کمی دارد، پتوس همچنان به رشد خود ادامه می‌دهد، اما سرعت رشد آن کاهش پیدا می‌کند. با‌این‌حال اگر گونه‌ای رنگی مانند پتوس ابلق یا مرمری خریده‌اید؛ باید توجه داشته باشید که نور کم، رنگ روشن و طرح زیبای برگ‌ها را کمرنگ یا محو می‌کند.

آبیاری پتوس؛ منظم و کنترل‌شده

پتوس به آبیاری منظم و کنترل‌شده نیاز دارد و نمی‌تواند خاک بسیار خشک یا بسیار مرطوب را تحمل کند. آبیاری بیش‌از‌حد یکی از اشتباه‌های رایج در نگهداری گل پتوس است و باعث زرد شدن برگ‌ها، توقف رشد و حتی مرگ گیاه می‌شود. از‌سوی‌دیگر، کمبود آبیاری نیز به گیاه آسیب می‌زند و باعث افتادگی، خشک و قهوه‌ای شدن برگ‌ها می‌شود. برای آبیاری و نگهداری گل پتوس به نکته‌های زیر توجه کنید:

• فقط زمانی پتوس را آبیاری کنید که خاک آن کاملا خشک شده باشد. برای اطمینان، انگشت خود را در خاک فرو کنید؛ اگر ۲ تا ۳ سانتی‌متری روی سطح خاک خشک بود، به پتوس آب بدهید.
• هنگام آبیاری، باید به اندازه‌ای آب بدهید که خاک گلدان کاملا مرطوب شود. توجه کنید که تجمع آب در زیرگلدانی باعث ایجاد حالت باتلاقی و پوسیدگی ریشه‌ها می‌شود؛ بنابراین آب اضافی باید از سوارخ‌های زهکشی گلدان خارج شود.
• رعایت تعادل در آبیاری پتوس بسیار مهم است. در محیط‌های خشک یا فصل‌های گرم سال، نیاز گیاه به آب افزایش پیدا می‌کند؛ درحالی‌که در فصل‌های سرد، باید آبیاری را کاهش دهید، زیرا گیاه رشد کمتری دارد.

با‌این‌که پتوس گیاهی حساس به آبیاری بیش‌ازحد است، اما امکان نگهداری آن در آب وجود دارد؛ برای این کار از ظرفی شفاف و آب بدون املاح استفاده کنید. آب پتوس باید هر ۲ تا ۳ هفته یک‌بار تعویض شود. نگهداری پتوس در آب چندان سخت نیست، کافی است مقاله پتوس در آب را بخوانید تا با نکته‌‌های مهم آشنا شود. بااین‌حال رشد و کیفیت گیاه در خاک بهتر است.

دما و رطوبت؛ بین ۱۸ تا ۲۹ درجه سانتی‌گراد با رطوبت متوسط

پتوس گیاهی مقاوم است و در دماهای مختلف رشد می‌کند، اما بهترین دما برای نگهداری پتوس بین ۱۸ تا ۲۹ درجه سانتی‌گراد است. این گیاه در دما و رطوبت معمولی اتاق به‌خوبی رشد می‌کند، اما اگر محیط خیلی خشک باشد، نوک برگ‌هایش خشک می‌شوند. هنگام تنظیم دما و رطوبت پتوس موارد زیر را مد‌نظر بگیرید:

• برای نگهداری پتوس در فضای باز، باید بدانید که دمای پایین و یخبندان به گیاه آسیب می‌زنند و باعث سیاه شدن یا یخ‌زدگی برگ‌های آن می‌شوند. در چنین شرایطی، گیاه را به مکانی گرم‌تر منتقل کنید.
• اگر برگ‌های پتوس بی‌حال به‌نظر می‌رسند یا لکه‌های سوختگی روی آن‌ها وجود دارد، احتمالاً محیط نگهداری آن بیش‌ازحد گرم است.
• برای تأمین رطوبت مناسب در محیط‌های خیلی خشک، از روش‌هایی مانند ساخت جزیره، غبارپاشی یا قرار دادن ظرف آب در کنار گیاه استفاده کنید.
• هنگام ساخت جزیره دقت کنید که کف گلدان با آب تماس نداشته باشد.
• در محیط‌های با سطح رطوبت کم، هر ۲ تا ۳ روز یک‌بار و بعد از غروب آفتاب، برگ‌های پتوس را غبارپاشی کنید.​

به‌طورکلی پتوس در محیط‌های مختلف قابل‌نگهداری است، اما دمای بسیار پایین یا بسیار بالا به گیاه آسیب می‎رساند؛ اگر دمای محیط نگهداری پتوس کمتر از ۱۸ یا بیشتر از ۲۴ درجه سانتی‌گراد شود، گیاه آسیب می‌بیند و برگ‌های آن زرد می‌شوند. برای آشنایی با سایر دلایل این مشکل، مقاله «زرد شدن برگ های پتوس» را در مجله دلنا بخوانید.

خاک مناسب پتوس؛ سبک و با زهکشی بالا

پتوس برای رشد بهتر به خاکی سبک و با زهکشی بالا نیاز دارد. زهکشی مناسب باعث می‌شود که آب اضافی پس از آبیاری به‌راحتی خارج شود و خاک باتلاقی نشود. علاوه‌بر سبک بودن، خاک پتوس باید کمی اسیدی باشد تا شرایطی ایده‌آل برای ریشه‌های آن فراهم شود. برای نگهداری پتوس در خاک مناسب، باید به نکته‌های زیر توجه کنید:

•  ترکیبی از خاک باغچه، خاک برگ و پرلیت گزینه‌ای مناسب برای پتوس است​.

• خاک‌های آماده مخصوص گیاهان آپارتمانی یا کمپوست نیز برای پتوس مناسب هستند. این خاک‌ها معمولاً همه مواد مغذی موردنیاز پتوس را دارند.

اگر از خاک مناسب استفاده کنید، اما پتوس را در گلدانی با زهکشی نامناسب بکارید، باز هم آب زیر گلدان جمع می‌شود و ریشه‌های پتوس می‌پوسند. همچنین اگر خاک گلدان برای مدت طولانی تعویض نشود، مواد مغذی خود را از دست می‌دهد. در‌این‌صورت، باید به آن کود بدهید یا خاک گلدان را هر ۱ تا ۲ سال یک‌بار عوض کنید.

کوددهی به پتوس؛ کود مایع رقیق‌شده در بهار و تابستان

پتوس برای رشد بهتر به کوددهی مناسب نیاز دارد، اما باید به‌طوردقیق به آن کود بدهید تا گیاه آسیب نبیند. بهترین زمان برای کود دادن به پتوس در فصل رشد یعنی بهار و تابستان است؛ در این دوره هر ۲ هفته یک‌بار، به پتوس کود مایع رقیق‌شده (حاوی نیتروژن، فسفر و پتاسیم) بدهید. هنگام کوددهی به پتوس نکته‌های زیر را مدنظر بگیرید:

• هنگام نگهداری پتوس در زمستان، نباید به آن کود بدهید. رشد این گیاه در فصل پاییز و زمستان کند یا متوقف می‌شود؛ در این زمان گیاه در حالت استراحت است و افزودن کود، به گیاه آسیب می‎زند و کمکی به رشد آن نمی‌کند.
• کوددهی بیش‌از‌حد باعث تجمع نمک در خاک می‎شود و ریشه‌های گیاه را می‌سوزاند؛ بنابراین، همیشه کود را طبق دستورالعمل روی بسته‌بندی و با غلظت کمتر از مقدار توصیه‌شده استفاده کنید.
• کود را هم‌زمان با آبیاری به خاک اضافه کنید تا ریشه‌های گیاه نسوزند.
• اگر گلدان پتوس خود را برای مدت طولانی تعویض نکرده‌اید و ریشه‌های گیاه تحت‌فشار هستند، هرگز به آن کود ندهید؛ این کار وضعیت پتوس را بدتر می‌کند.
• اگر برای مدت طولانی به پتوس آب نداده‌اید و خاک گلدان کاملاً خشک است، باید در ابتدا به آن آب بدهید تا خاک گلدان مرطوب شود و سپس کود را اضافه کنید.
• اگر خاک گلدان پتوس حالت باتلاقی پیدا کرده است و رطوبت بیش‌از‌حد دارد، هرگز به گیاه کود ندهید.

توجه کنید که اگر خاک گلدان مدت طولانی تعویض نشده و مواد مغذی آن کاهش پیدا کرده است، کوددهی به بازسازی خاک کمک می‌کند؛ بااین‌حال باید همه موارد بالا را در نظر بگیرید.

گلدان مناسب پتوس؛ کوچک با زهکشی کافی

پتوس در گلدان کوچک بهتر رشد می‌کند؛ اما زمانی‌که گیاه فضای گلدان فعلی خود را کاملاً اشغال کرده باشد و ریشه‌های آن از سوراخ‌های زهکشی گلدان بیرون زده باشند، باید گلدان آن را عوض کنید. همچنین اگر پتوس بی‌حال شده است و مثل گذشته رشد نمی‌کند، زمان تعویض گلدان است. هنگام این کار باید به نکته‌های زیر توجه کنید:

• هنگام تعویض گلدان، از خاکی سبک با زهکشی بالا و غنی از مواد مغذی استفاده کنید.
• بهتر است در فصل رشد، یعنی بهار یا تابستان، گلدان پتوس را تعویض کنید؛ در این فصل‌ها، گیاه انرژی بیشتری برای تطبیق با محیط جدید و شروع رشد مجدد دارد.
• هنگام انتقال گیاه به گلدان جدید، دقت کنید که ریشه‌ها آسیب نبینند و به‌آرامی خاک قدیمی را از ریشه جدا کنید.
• پس از تعویض گلدان، پتوس را آبیاری کنید تا خاک جدید مرطوب شود و ریشه‌ها بتوانند سریع‌تر با محیط جدید تطبیق پیدا کنند.
• برای درمان قارچ پتوس باید گلدان آن را تعویض کنید و به ریشه‌های آن مواد ضدقارچ بزنید.

به‌طور‌کلی، تعویض گلدان پتوس هر ۱  تا ۲ سال یک‌بار کافی است؛ اما اگر رشد گیاه شما بالاست، باید زودتر این کار را انجام دهید. برخی گونه‌های پتوس مانند چروک و چرمی رشد کند‌تری نسبت به سایر مدل‌ها دارند؛ بنابراین اگر تجربه کافی در تعویض گلدان و نگهداری از این گیاه ندارید، گونه‌های مقاوم مانند پتوس چرمی برای محل کار و خانه شما مناسب‌تر هستند.

با رعایت اصول نگهداری پتوس، گیاه خود را همیشه شاداب نگه دارید.

پتوس یکی از زیباترین و مقاوم‌ترین گیاهان آپارتمانی است و به نور غیرمستقیم، آبیاری منظم، خاک سبک با زهکشی بالا و دمای معتدل بین ۱۸ تا ۲۹ درجه سانتی‌گراد نیاز دارد. همچنین، استفاده از کود مناسب در فصل رشد و تامین رطوبت کافی، به حفظ سلامت برگ‌ها و رشد بهتر پتوس کمک می‌کنند. اگر این نکته‌ها را در نگهداری گل پتوس رعایت نکنید، برگ‌های آن زرد می‌شوند و گیاه طراوت خود را از دست می‌دهد.

اگر در خانه پتوس دارید و می‌خواهید برگ‌های آن همیشه سبز و زیبا باقی بمانند، حتماً همه نکته‌هایی که در این مقاله به شما گفتیم را مدنظر بگیرید. یکی دیگر از گیاهان محبوب و مقاوم برای منزل و محل کار، آگلونما است. این گیاه مانند پتوس، به نورغیرمستقیم و دمای متعادل نیاز دارد؛ درغیراین‌صورت برگ‌هایش پوسیده و زرد می‌شوند. برای آشنایی با سایر دلایل این مشکل، مقاله زرد شدن برگ آگلونما را در مجله دلنا مطالعه کنید.